ΣΥΝΟΨΗ - Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Επενδύστε στην Παιδεία» στην Κύπρο: πως μπορεί ένας ενεργός πολίτης να διαδραματίσει ρόλο και να έχει Λόγο στα κοινωνικό-οικονομικά ζητήματα της χώρας του, συμμετέχοντας στο ευρωπαϊκό πολιτικό γίγνεσθαι!!

Σύνοψη Πρωτοβουλίας

Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Επενδύστε στην Παιδεία» στην Κύπρο: πως μπορεί ένας ενεργός πολίτης να διαδραματίσει ρόλο και να έχει Λόγο στα κοινωνικό-οικονομικά ζητήματα της χώρας του, συμμετέχοντας στο ευρωπαϊκό πολιτικό γίγνεσθαι!!

Λευκωσία, Πέμπτη, 31 Ιουλίου 2014

Το άρθρο ανέβηκε στις εξής ιστοσελίδες:
http://www.sigmalive.com/news/opinions_sigmalive/148893

http://todiktio.eu/index.php/topics/youth-education-employment/item/503-ependuste-stin-paideia-stin-kupro

και δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας Ο Φιλελεύθερος, τη Δευτέρα, 4 Αυγούστου 2014 (το πλήρες άρθρο ακολούθως και στην ιστοσελίδα μας http://invedcy.eu/?p=480):

Η Εκπαίδευση είναι η πρώτη ύλη που κινεί την οικονομία, η ενέργεια δηλαδή που παράγοντας απτά αποτελέσματα στηρίζει την κοινωνία. Αντίθετα, η καλπάζουσα Ανεργία των νέων υποβαθμίζει τις προοπτικές ανάπτυξης, υποσκάπτοντας την κοινωνική συνοχή και ρηγματώνοντας το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η Ποιότητα στην Παιδεία είναι η απάντηση στην απειλή αυτή, αφού η εκπαίδευση συνιστά επένδυση και δεν θα έπρεπε να λογίζεται ως δαπάνη, αυξάνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα της κάθε χώρας.

Εξάλλου, όπως αναφέρει ο Καθηγητής Οικονομίας Χριστόφορος Πισσαρίδης, «οι κρίσεις στην οικονομία έρχονται και παρέρχονται, αλλά οι νέοι έχουν μόνο μία ευκαιρία να αποκτήσουν τα σωστά εφόδια που θα τους οδηγήσουν σε μία παραγωγική και πετυχημένη καριέρα. Η περικοπή στα χρήματα που χρειάζονται για την Παιδεία, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση, είναι μια κοντόφθαλμη πολιτική. Ενέχει τον κίνδυνο να χαθεί μία ολόκληρη γενιά! Η επένδυση στην Παιδεία είναι επένδυση στο μέλλον και το ποσό που δαπανάται για την Παιδεία δεν πρέπει να υπολογίζεται στο έλλειμμα των χωρών».

Το συναφές ερώτημα που προκύπτει είναι πώς μπορεί να προφυλαχθεί το επίπεδο εκπαίδευσης στις χώρες που βρίσκονται σε υφεσιακή τροχιά κατά τον οικονομικό τους κύκλο και να αποφευχθεί έτσι ένας φαύλος κύκλος ύφεσης-ανεργίας-υποβάθμισης παιδείας-μηδενικής ανάπτυξης;

Η απάντηση είναι εξίσου απλή αλλά συγχρόνως πολυσχιδής· με μια πρόταση πολιτικής.

Την 1η Απριλίου 2012, ένα καθόλα πιστευτό γεγονός τέθηκε σε ισχύ! Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε την «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών», την οποία εισήγαγε η Συνθήκη της Λισαβόνας, ως ένα νέο νομοθετικό εργαλείο που επιτρέπει σε τουλάχιστον 1.000.000 πολίτες να προτείνουν νομοθεσία σε τομείς στους οποίους έχει αρμοδιότητα, ανάμεσά τους και η Παιδεία.

Ουσιαστικές προϋποθέσεις του εν λόγω εγχειρήματος είναι

α) οι δηλώσεις υποστήριξης των πολιτών (δηλαδή οι ηλεκτρονικές υπογραφές που αποθηκεύονται σε ασφαλές λογισμικό πρόγραμμα στην Επιτροπή) να προέρχονται από άτομα με δικαίωμα ψήφου στις Ευρωεκλογές,

β) η συγκέντρωση ενός ελάχιστου αριθμού υπογραφών από εφτά τουλάχιστον χώρες της ΕΕ (για την Κύπρο απαιτούνται 4500 υπογραφές, ενώ για την Ελλάδα 16500) και

γ) οι υπογραφές να συγκεντρωθούν εντός διαστήματος ενός έτους.

Η Πρωτοβουλία, γενικότερα, δίνει στον Πολίτη το δικαίωμα εισήγησης συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής, αναβαθμίζοντας τον πολιτικό του ενεργό ρόλο και Λόγο να συμμετέχει απευθείας στη διαμόρφωση της γενικότερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στα πολιτικά πράγματα του τόπου διαβίωσής του και στα εν γένει κοινωνικό-οικονομικά ζητήματα που τον απασχολούν. Απώτερος δε σκοπός είναι η ενεργοποίηση της πολιτότητας, του ενεργού δηλαδή πολίτη.

Ειδικότερα, η Πρωτοβουλία του ΔΙΚΤΥΟΥ Επενδύστε στην Παιδεία (InvestinEducation), εντάσσεται στις πρώτες δεκαεφτά Πρωτοβουλίες που έχουν καταχωρηθεί στο παραπάνω πλαίσιο. Αναγνωρίζοντας την τεράστια σημασία της παιδείας στην αναπτυξιακή προοπτική όλων των χωρών της ΕΕ, προτείνεται η εξαίρεση από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος του ποσοστού των δαπανών για την εκπαίδευση, κάθε εθνικού προϋπολογισμού, που υπολείπεται του μέσου όρου των χωρών της ευρωζώνης, τα πέντε τελευταία χρόνια. Η πρόταση αποβλέπει με τον τρόπο αυτό στην άμβλυνση των διαφορών στις δαπάνες στην εκπαίδευση, μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ και την εν δυνάμει σύγκλιση της ποιότητας και των αποτελεσμάτων που παραγάγουν τα εκπαιδευτικά τους συστήματα.

Με απλά λόγια, αν ο μ.ο. δαπανών εκπαίδευσης την πενταετία 2009-2014 στην Ευρώπη των 17 είναι 5,5% και για παράδειγμα η Ελλάδα δαπανά για την Παιδεία 4,5%, τότε, ακόμα και υπό καθεστώς μνημονίου, θα μπορεί να δρομολογηθεί μια αύξηση στις επενδύσεις για την Εκπαίδευση έως και 1%, η οποία δεν θα λογίζεται στο δημοσιονομικό της έλλειμμα. Η δε χρηματοδότηση θα προέλθει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από αναπροσαρμογή του εθνικού προϋπολογισμού και των ευρωπαϊκών πόρων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς, ενώ θα κατευθύνεται μόνο σε συγκεκριμένες εκπαιδευτικές αναπτυξιακές πολιτικές.

Στη δε Κύπρο, όπου το ποσοστό αυτό, σήμερα, υπερβαίνει το μ.ο. της Ευρώπης των 17, η ενεργός συμμετοχή των εθελοντών στην Πρωτοβουλία αποσκοπεί σε μια ποιοτικότερη και καλύτερη στοχευμένη κατανομή των πόρων που αποδίδονται στο εκπαιδευτικό σύστημα, τόσο από ιδιωτικούς όσο και από δημόσιους και ευρωπαϊκούς φορείς. Εστίαση, εξάλλου, προσδίδεται στο αίτημα για αύξηση των δαπανών για την έρευνα και την ανάπτυξη, τουλάχιστον στο επίπεδο του μέσου όρου της ΕΕ που είναι στο 2%, αφού σήμερα βρισκόμαστε στην προτελευταία θέση παγκοσμίως με ένα ελάχιστο ποσοστό 0,49% επί του ΑΕΠ. Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη της καινοτομίας, θα ενισχύσει την επιχειρηματικότητα, θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και θα οδηγήσει στην δημιουργία καινούργιων θέσεων για τους άνεργους νέους μας, το ποσοστό των οποίων έχει ξεπεράσει το 40%.

Τις παραπάνω πληροφορίες, θέσεις και τοποθετήσεις, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Δεξαμενής Σκέψης ΔΙΚΤΥΟ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, Πρόεδρος της οποίας είναι η κυρία Άννα Διαμαντοπούλου, πρώην Επίτροπος της ΕΕ και Υπουργός Παιδείας της Ελλάδας, του Πρεσβευτή της Πρωτοβουλίας δρ. Χριστόφορου Πισσαρίδη, κατόχου Νόμπελ Οικονομίας, του Κύπριου εκπροσώπου στην 7-Μελή Ευρωπαϊκή Οργανωτική Επιτροπή της Πρωτοβουλίας δρ. Ιάκωβου Ψάλτη και του υποφαινόμενου, υποστηρίζουν ενεργά Κύπριοι εθελοντές, με δράσεις που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων υπογραφών για την Κύπρο. Εναρκτήριο λάκτισμα δόθηκε με μια κεντρική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Σπίτι της ΕΕ στη Λευκωσία, στις 16 Μαΐου 2014 και με θέμα «Σε τι είδους Παιδεία πρέπει να επενδύσει η Κύπρος σήμερα!». Χρονικός ορίζοντας της εκστρατείας είναι η 6η Αυγούστου 2014, οπότε και κλείνει η προθεσμία συλλογής υπογραφών.

Κατά την εκδήλωση, διεξήχθη μια εποικοδομητική και διεξοδική συζήτηση και προέκυψαν συμπεράσματα και συγκεκριμένες προτάσεις για τους τρόπους αποσόβησης της υποβάθμιση της Εκπαίδευσης στις ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης της Κύπρου, όταν, μεταξύ άλλων, λόγω δημοσιονομικής προσαρμογής, μετά τη σύναψη Μνημονίου Συναντίληψης με την Τρόικα, αυτές υπεισέρχονται σε ένα κυκεώνα μνημονιακών μέτρων που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε οριζόντιες αποκοπές στις δημόσιες δαπάνες, μη εξαιρουμένης της Παιδείας

Κύριος ομιλητής και ένας από τους πρεσβευτές της Πρωτοβουλίας, ήταν ο Καθηγητής Χριστόφορος Πισσαρίδης, κάτοχος Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών, ο οποίος ανέπτυξε την επιστημονική του επιχειρηματολογία σχετικά με τους λόγους που η εκπαίδευση συνιστά επένδυση και δεν θα πρέπει να λογίζεται στο δημοσιονομικό έλλειμμα της κάθε χώρας. Ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με ένα εκλεκτό επιτελείο καταξιωμένων ακαδημαϊκών και άλλων επιστημόνων, με τη συμμετοχή του κοινού και επιμέρους θεματικό τίτλο «Το Παρελθόν, το Παρόν και το Μέλλον της Εκπαίδευσης και της Παιδείας στην Κύπρο».

Στο Α” Μέρος, η κα Χαρά Μακρυγιάννη και οι κ.κ. Niyazi Kizilyurek, Παύλος Παύλου, Παναγιώτης Περσιάνης και Μίμης Σοφοκλέους, προσέγγισαν το στίγμα της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, με ειδικές αναφορές στο σημαίνοντα ρόλο της κριτικής σκέψης, σε ένα ιδιόμορφο δικοινοτικό σύστημα παιδείας στην Κύπρο. Στο Β” Μέρος της εν λόγω συζήτησης, οι κ.κ. Λοΐζος Μιχαήλ, Θεόδωρος Παναγιώτου και Κωνσταντίνος Χατζηστάσου, κατέδειξαν τις αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος στην Κύπρο, αντιπροτείνοντας νέες τεχνολογικές δυνατότητες και μεθόδους προσέγγισης της εν γένει Εκπαίδευσης στον τόπο.

Μια Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών διαρκεί κανονικά ένα έτος και όχι μόνο 2-3 μήνες, όπως εκ των πραγμάτων αναγκαστήκαμε να διαχειριστούμε την εκστρατεία στην Κύπρο. Αυτό για να επιτευχθεί, προφανώς, χρειάζεται χρόνος και εντρύφηση σε ένα θέμα, κάτι που μπορεί μόνο να επιτευχθεί είτε με συνεχή ενασχόληση με ένα αντικείμενο (όπως πράττει η ομάδα των εθελοντών της Πρωτοβουλίας στην Κύπρο), είτε μέσω συζητήσεων και συναντήσεων (όπως κάναμε σε διάφορες συνεντεύξεις/παρουσιάσεις στα ΜΜΕ και στις κατ” ιδίαν συναντήσεις μας), είτε, τέλος, μέσω μελέτης ενός θέματος σε προσωπικό επίπεδο (και άρα διαθέτοντας λίγο χρόνο περιδιάβασης στις ιστοσελίδες που αναφέρονται στην Πρωτοβουλία). Αυτοί οι τρόποι πιθανόν να οδηγήσουν κάποιους στην ηλεκτρονική δήλωση υποστήριξης σε ένα ζήτημα που κατά μείζονα λόγο τους βρίσκει σύμφωνους. Εκτιμούμε όμως ότι σημαντικότερο επίτευγμα απ’ την υπογραφή αποτελεί η επιτυχία της ενεργοποίησης των πολιτών perse! Κάπως έτσι μπορούν να λειτουργήσουν οι συγκεκριμένες εκστρατείες της ΕΕ, με αυξημένες πιθανότητες να έχουν επιτυχία στη συλλογή του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού υπογραφών, κατά τη διάρκεια ενός ολόκληρου έτους.

Καταλήγοντας, θέτω για προβληματισμό δύο ζητήματα και τρεις επικλήσεις, αναφορικά με την Παιδεία στην Κύπρο:

1. Πώς θα επιτευχθεί η εισαγωγή στα σχολεία μαθημάτων σχετικών με την πρόσφατή μας ιστορία, δίχως να ολισθήσουμε στην παγίδα ενοχοποίησης της μιας πλευράς έναντι της άλλης;

2. Περαιτέρω, πώς θα προωθηθεί η διδασκαλία μαθημάτων Ελληνικών στους Τ/Κ και Τουρκικών στους Ε/Κ, υποχρεωτικά μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη εθνικιστικών και συνδικαλιστικών στοιχείων και στις δύο πλευρές, που εναντιώνονται σε κάθε μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης και σε όποια προσπάθεια σύγκλισης των δύο κοινοτήτων;

Η χώρα μας για να ορθοποδήσει χρειάζεται:

Αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης της παιδείας,

αλλαγή στη διάρθρωση της εκπαίδευσης, ποσοτικά και ποιοτικά, καθώς και

αλλαγή του ρόλου που ο πολίτης αναμένεται να κατέχει σε μια χρηστή δημοκρατική κρατική οντότητα!

Μπορείτε να υποβάλετε ηλεκτρονικά τη δήλωση υποστήριξής σας στην Πρωτοβουλία εδώ:

https://ec.europa.eu/citizens-initiative/REQ-ECI-2013-000015/public/index.do?lang=el.

Εάν επιθυμείτε να δηλώσετε εθελοντές για περαιτέρω δράσεις της Πρωτοβουλίας, παρακαλώ επικοινωνήστε με τον Επικεφαλής της Ομάδας Εθελοντών Υποστήριξης της Πρωτοβουλίας στην Κύπρο ή με το διαχειριστή του ιστοχώρου της Πρωτοβουλίας στην Κύπρο (http://invedcy.eu/), στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο invedcy@gmail.com.



Βασίλης ΚΟΙΛΙΑΡΗΣ,

Οικονομολόγος – Διεθνολόγος

Συντονιστής της Ομάδας Εθελοντών Υποστήριξης της Πρωτοβουλίας Invest in Education στην Κύπρο. Συνιδρυτής του Ευρωπαϊκού Κινήματος Νέων [EuropeanYouthMovement (EYM)].

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΑΖΙ ΣΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΑ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΔΕΣΜΕΥΩ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΜΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΥΔΕΝΑΝ ΤΡΟΠΟ.

Το άρθρο ανέβηκε στις εξής ιστοσελίδες:

http://www.sigmalive.com/news/opinions_sigmalive/148893

http://todiktio.eu/index.php/topics/youth-education-employment/item/503-ependuste-stin-paideia-stin-kupro