Θεματική Ενότητα: Πολιτική Επιστήμη
M. Weber (2019). Η πολιτική ως κάλεσμα και επάγγελμα. Politik als Beruf (1919).
Π.1 "Υπάρχουν δύο δρόμοι για να κάνει κανείς επάγγελμά του την πολιτική: να ζει 'για' τη πολιτική ή 'από' την πολιτική. Τα δύο αυτά ενδεχόμενα σε καμία περίπτωση δεν αλληλοαποκλείονται ... Εκείνος που ζεί 'για' την πολιτική, αφιερώνει σ' αυτήν 'τη ζωή του', με μια εσώτερη έννοια ... (με) αυτή την εσώτερη έννοια, κάθε σοβαρός άνθρωπος που ζει για ένα σκοπό, ζει και από αυτόν. Η διάκριση, συνεπώς, αφορά μια πολύ πιο κρίσιμη πλευρά του ζητήματος: την οικονομική. Ο άνθρωπος που ζεί 'από' την πολιτική ως επάγγελμα, πασχίζει να την καταστήσει μόνιμη πηγή εισοδήματος. Αντιθέτως, εκείνος που ζει 'για' την πολιτική, δεν το κάνει αυτό" (Weber 2019: 24-25).
Π.2 "Όλοι οι κομματικοί αγώνες δεν γίνονται μόνον στο όνομα ενός σκοπού, αλλά προπάντων για τη μοιρασιά των δημόσιων αξιωμάτων ... Με τη διόγκωση της σύγχρονης γραφειοκρατίας όσο αυξάνεται ο αριθμός των διαθέσιμων αξιωμάτων και μεγαλώνει η ζήτηση γι' αυτά ως ειδική μορφή εξασφαλισμένης απασχόλησης, τόσο περισσότερο τα κόμματα τείνουν να γίνουν για τους οπαδούς τους όργανα εξυπηρέτησης αυτού του σκοπού" (Weber 2019: 29-30).
"Τρεις μπορούμε να πούμε ότι είναι οι ιδιότητες οι κρίσιμες για τον πολιτικό: το πάθος, το αίσθημα ευθύνης, το μέτρο ... Κάθε μέρα, κάθε ώρα, λοιπόν, ο πολιτικός έχει να υπερνικήσει έναν εχθρό εντελώς τετριμμένο, αλλά τόσο μα τόσο ανθρώπινο: την κοινή ματαιοδοξία, τον θανάσιμο εχρθό κάθε αφοσίωσης και κάθε απόστασης, σ' αυτή δε την περίπτωση, της απόστασης απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό" (Weber 2019: 78-80).
Θεματική Ενότητα: Πολιτική Φιλοσοφία
Γ. Θεοτοκάς (2009). Ελεύθερο Πνεύμα (Ορέστη Διγενή 1929).
Π.3 "Δυστυχώς λείπουν από τους Έλληνες οι πνευματικοί ορίζοντες, η παράδοση μιας ανώτερης πνευματικής ζωής, η ελεύθερη σκέψη, και δεν μπορούν να συζητήσουν χωρίς να ριχτούν μέσ' στο δόγμα. Δεν έχουν ακόμα οι ελληνικοί εγκέφαλοι τη δύναμη να απλωθούν ελεύθερα στον κόσμο των ιδεών και σε κάθε βήμα, στη φιλοσοφία, στην αισθητική, στην ιστορία, στις κοινωνικές επιστήμες, ακόμα και στη γλωσσολογία, γυρεύουν την απόλυτη Αλήθεια, δηλαδή μια φυλακή. Αυτή η μανία του απόλυτου, του οριστικού, του ασάλευτου, που εκδηλώνεται σ' όλες τις ελληνικές συζητήσεις, φανερώνει καλά το επίπεδο της πνευματικής ανάπτυξής μας" (Θεοτοκάς 2009: 19-20).
"Αν φιλοδοξούμε να είμαστε διανοούμενοι άξιοι του ονόματος, ας φροντίσουμε να διατηρούμε πάντα την ανεξαρτησία του πνεύματός μας ... Ο στοχασμός οδηγεί τους ανθρώπους στη συνείδηση της ατέλειας και της αδυναμίας του πνεύματός τους και στη διανοητική μετριοφροσύνη. Όσο περισσότερο σκέπτεται κανείς, τόσο περισσότερο απομακρύνεται από τις κοσμοθεωρίες και τις απόλυτες αρχές. Οι (δε) δογματικοί μικραίνουν τα ζητήματα για να τα χωρέσουν μεσ' στο δόγμα" (Θεοτοκάς 2009: 26--28).
Π.4 "Και δεν μπορώ να υποτάξω σε εξωτερικές κοινωνικές συνήθειες (και δυνάμεις) το Δαιμόνιο (το Ηγεμονικόν), που είναι Δαιμόνιο γιατί δεν υποτάσσεται σε τίποτα, γιατί αναγνωρίζει μονάχα τη δική του λογική και υπακούει μονάχα στο δικό του νόμο" (Θεοτοκάς 2009: 33).
"Ερευνάτε ωστόσο. Αλλά μην ανέχεστε φραγμούς στη σκέψη σας, μην ικανοποιείστε με τα συστήματα που σας προσφέρουν έτοιμα και τελειωμένα εκ των προτέρων, μην πιστεύετε στις αφαιρεμένες γενικεύσεις που ιδρύουνται έξω από την πραγματικότητα γιατί δεν μπορούν να χωρέσουν την ανεξάντλητη ποικιλία της πραγματικότητας. Βγείτε από όλα τα σχήματα και κοιτάζετε κατ' ευθείαν τη ζωή, τη ζωντανή σάρκα, και προσπαθείτε, ελεύθεροι από τις πιέσεις των άλλων, να καταλάβετε κάτι - κάτι που να είναι δικό σας" (Θεοτοκάς 2009: 74).
Θεματική Ενότητα: Πανδημίες
A. Camus (1990). Η πανούκλα. La peste (1947).
Π.1 "(Έ)μαθα τι θα πει μετριοφροσύνη. Και μόνο ένα έχω να πω: ότι πάνω στη γη υπάρχουν και μάστιγες και θύματα, και πρέπει, όσο περνάει απ' το χέρι σου, να μην πηγαίνεις με το μέρος της μάστιγας ... και τώρα ξέρω πως όλη η δυστυχία των ανθρώπων πηγάζει απ' το ότι δε μιλούν καθαρά. Αποφάσισα λοιπόν να μιλώ και να κινούμαι καθαρά, για να είμαι στον καλό δρόμο. Γι' αυτό λέω μόνο πως υπάρχουν μάσιτγες και θύματα, τίποτ' άλλο" (Camus 1990: 232).
Π.2 "Ο ύπνος των ανθρώπων είναι ιερότερος κι απ'τη ζωή των θυμάτων της πανούκλας. Κανείς δεν επιτρέπεται να ταράξει τον ύπνο των αγαθών. Θα ήταν ακαλαίσθητο, και καλαισθησία θα πει να μην επιμένεις, αυτό το ξέρουν όλοι. Όμως εγώ, εγώ από τότε δεν ξανακοιμήθηκα καλά. Η ακαλαισθησία φώλιασε στο στόμα μου, και δεν έπαψα ποτέ να επιμένω, δηλαδή να σκέφτομαι" (Camus 1990: 229).
"... η θάλασσα ήταν χλιαρή, χλιαρή σαν τις θάλασσες του φθινοπώρου, που παίρνουν από τη στεριά όλη τη ζέστη που μάζευε τόσους μήνες" (Camus 1990: 234).
"Το μόνο που μπορούσε να κερδίσει ένας άνθρωπος στο παιχνίδι της πανούκλας και της ζωής, ήταν η γνώση κι η ανάμνηση ... Κι όμως, αν αυτό θα πει να κερδίζεις το παιχνίδι (της ζωής και της πολιτικής), πόσο σκληρό θα 'ταν να ζεις μόνο με όσα ξέρεις και όσα θυμάσαι, χωρίς να ελπίζεις τίποτα" (Camus 1990: 265-266).
Π.3 "Γιατί τα ζευγαράκια, συνεπαρμένα, σφιχταγκαλιασμένα και λιγομίλητα, επιβεβαίωναν μέσα στο σαματά, με όλο το θρίαμβο και το άδικο της ευτυχίας τους, πως η πανούκλα είχε τελειώσει, και μαζί της οι μέρες του τρόμου ... κι αρνούνταν, τέλος, ότι υπήρξαμε κάποτε ένας πανικόβλητος λαός, που κάθε μέρα ένα κομμάτι του τάιζε του φούρνους του κρεματορίου κι εξατμζόταν σε λιπαρή καμπιά, εν το άλλο του κομμάτι, αλυσοδεμένο από την ανημπόρια και το φόβο, περίμενε να' ρθει η σειρά του" (Camus 1990: 272).
Θεματική Ενότητα: Πολιτική Φιλοσοφία
"Το Ελεύθερο Πνεύμα είναι, αναφανδόν, το κατεξοχήν δοκίμιο της μοντέρνας Νεοελληνικής Γραμματείας και μαζί η επιτομή το ελληνικού φιλελευθερισμού ... το κατεξοχήν φιλελεύθερο είδος γραφής" (Μακρής 2008: 85).
Π.4 "Η έννοια της πολιτικής ελευθερίας .. αποτελεί για το Θεοτοκά μία πολιτική μέθοδο, έναν τρόπο λειτουργίας των θεσμών, ένα κρατικό καθεστώς ... ένα ζήτημα πολιτικής ηθικής και περαιτέρω ηθικού πολιτισμού τόσο για τα έθνη όσο και για την ατομική αξιοπρέπεια των πολιτών" (Μακρής 2008: 88).
*Π = παράθεση
No comments:
Post a Comment